Van cacao tot cultuur. In de fabriek waar miljoenen chocolaatjes van de band af rolden, ging in 2012 Studio de Bakkerij open voor publiek: de culturele huiskamer van Rotterdam-Noord. Dit adres was 80 jaar het domein van Beukers & Rijneke – fabrikanten van chocolade en suikerwerken. Op de stoep poseert het personeel. De mannen staan, de jongens zitten. Het is een plechtig moment. Een jubileum? Er worden sigaren gerookt – dat is feestelijk. De hoeden gaan af voor de foto. De bazen hebben een hoge hoed, het lagere personeel een pet. Iedereen draagt z’n beste kloffie. Zouden ze dat hebben laten stomen bij de buren…?
Foto: Personeel chocoladefabriek Beukers & Rijneke, Bergweg 283 (±1910). Collectie Studio de Bakkerij

Marjolein Bakker (41) en Jelte Buiteman (39) zagen tijdens de eerste corona-golf van 2020 een lange wandeltocht plotseling eindigen in Studio De Bakkerij, het theatertje van Marjoleins broer Maarten. Dit tijdelijke logeer-adres gaf hen een nieuwe blik op de Bergweg – en op chocola.

Chocolade en suikerwerken. Vanaf 1894 was Beukers & Rijneke gevestigd op Bergweg 283. Toen ze begonnen, heette de Bergweg overigens nog Blommerdijkscheweg. Deze plaat is de omslag van een prijslijst van Beukers & Rijneke uit 1912. Een paar jaar later zou de gevel worden veranderd en verhoogd. De gevel van het pand op 281 is nog altijd hetzelfde.
Drukwerk Beukers & Rijneke (1912). Collectie Aad Koster

De kruising tussen de Bergweg, Zwart Janstraat en Rodenrijselaan. Achter de bus het pand van Beukers & Rijneke. (Klik de afbeelding en zoom maar in.) De bus is waarschijnlijk lijn H, naar het Bospolderplein. Hoe die bus er aan de voorkant uit zag? Google maar ’s op “Krupp-Allan Rotterdam”
Straatbeeld Bergweg thv Rodenrijselaan (±1935), © Collectie Uitgeverij H.A. Voet

Beukers & Rijneke was niet het enige bakkersbedrijf op de Bergweg. Dit is het interieur van Broodbakkerij Den Hartigh, ter hoogte van de Gordelweg. De foto is zo genomen, dat de moderne machines rechts ook goed in beeld komen. Automatisering anno 1920.
Interieur bakkerij Den Hartigh (±1925), Collectie Stadsarchief

“De eerste nachten waren onwennig, maar al gauw was het gewoon. We sliepen tussen de  herinneringen aan monologen, bewegingen en decorstukken. De zwarte gordijnen tegen de muren schoven we soms opzij om iets uit onze tas te halen. Die stond daarachter. Met het openen van het gordijn werd de geschiedenis van de chocoladefabriek zichtbaar.”
Tijdelijk logeeradres op toneelvloer Studio de Bakkerij (2020), Collectie Studio de Bakkerij

“Wonderlijk hoe verschillende tijden in elkaar kunnen grijpen. Toch bleef de wereld buiten het schouwtoneel aanlokkelijk. Wilden we meer geheimen dan die van de Bakkerij ontdekken. Geheimen van de Bergweg, van Rotterdam-Noord, niet-vertelde verhalen van de stad en ver daarbuiten.”
Marjolein en Jelte in foyer Studio de Bakkerij (2020), Collectie Studio de Bakkerij

“En nu is de Berg Weg. We gaan weer lopen. In onze tas, op onze rug en als wind onder onze vleugels een verhaal met de geur van chocolade, geheimzinnige vloertegels en altijd een achteruitgang. Een uitgang die als ingang een mooi toevluchtsoord was.”
Een hoopgevend bericht in stoepkrijt (2020), Collectie Studio de Bakkerij